۱- دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران.، moradi.amina@yahoo.com ۲- گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران.، hakakreza@gmail.com
چکیده: (۲۶۴ مشاهده)
عدالت امری انسانی است؛ هر آنجا که انسان قدر نهاده شود، و هر آنگاه که تحقق انسانیت، دغدغه بشر بوده باشد عدالت نیز پای به میدان وجود و نقشآفرینی نهاده است. عدالت در طول تاریخ بشر به عنوان ایده و ارزشی مطلوب مورد توجه بوده و انسان همواره رؤیای برقراری عدالت در عالم هستی در سر داشته است. به گفته رالز عدالت نخستین فضیلت نهادهای اجتماعی است؛ همچنانکه صداقت، فضیلت نظام تفکر است. ازاینرو، در همه مکاتب فلسفی و ادیان توحیدی و از نظر همه اندیشمندان اسلامی و غربی این هدف غایی را میتوان دید. عدالت به دلیل اهمیتی که برای همه عرصههای حیات فردی و اجتماعی دارد، از منظرهای متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. تنوع این حوزهها مفاهیم متعددی از عدالت را مطرح کرده است. ایده برابری ایده ای است که در تمام مفاهیم عدالت مدخلیت دارد. در نگاهی دقیق و در عین حال موسع میتوان گفت که اصولاً عدالت یک نوع دارد و آن «عدالت اجتماعی» است، زیرا عدالت در روابط اجتماعی مطرح است. تئوری عدالت جان رالز یکی از با نفوذترین آثار مؤثر در زمینه عدالت در دوره معاصر است. در نظریه عدالت رالز، عدالت اجتماعی جایگاهی فراتر از توزیع و بازتوزیع امکانات (یعنی ثروت و فرصتها) دارد. همچنین در این نظریه تضمین حداکثر آزادی برای شهروندان نیز اصلی بنیادین در مفهوم عدالت به شمار میآید. عدالت به مثابه انصاف عنوان مقالهای است که او در آن به دو سؤال و ارزش اساسی بشر اشاره میکند؛ برابری و آزادی.